Od 1 stycznia 2022 r. każdy przeciwpożarowy wyłącznik prądu (PWP) instalowany w budynkach musi posiadać polski certyfikat CNBOP-PIB (system oceny zgodności 1) albo zostać wprowadzonym na rynek w trybie dopuszczenia jednostkowego.
Popularne rozłączniki DC używane w fotowoltaice (np. Projoy, S-Box) w obiektach z obowiązkiem stosowania PWP są elemetami tej instalacji (będąc urządzeniem wykonawczym) ale nie mają takiej certyfikacji. Jednocześnie (na dzień pisania artykułu) jedyny certyfikowany zestaw (Cerbex) jest bardzo kosztowny (~10 tys. zł netto). Realną alternatywą pozostaje więc procedura dopuszczenia jednostkowego, którą – wraz z pełną dokumentacją i uzgodnieniem ppoż – wykonujemy dla instalatorów PV.
Obowiązkowa certyfikacja PWP – krótkie kompendium dla branży PV i magazynów energii
1. Problem w fotowoltaice: popularne, lecz „nielegalne” rozłączniki DC
W instalacjach PV dominują szybkie wyłączniki Projoy (PEFS-EL-40H, EL-50H) czy gotowe skrzynki S-Box. Urządzenia te mają certyfikaty CE/TÜV, ale brak im polskiej certyfikacji CNBOP, a więc nie spełniają wymagań systemu 1. Mimo powszechnego stosowania ryzyko odrzucenia przez nadzór lub PSP podczas odbioru obiektu spada wyłącznie na inwestora i instalatora.
2. Skąd wziął się obowiązek?
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z 17 listopada 2016 r. (Dz.U. 2016 poz. 1966) włączyło przeciwpożarowy wyłącznik prądu (PWP) do grupy stałych urządzeń przeciwpożarowych i przypisało mu najbardziej rygorystyczny system oceny zgodności 1. Termin wejścia w życie przesuwano trzykrotnie, ale nowelizacja z 4 grudnia 2020 r. (Dz.U. 2020 poz. 2297) nie dała już kolejnej prolongaty, co oznacza, że od 1 stycznia 2022 r. każdy wyrób PWP wprowadzany na rynek musi posiadać krajowy certyfikat stałości właściwości użytkowych oraz znak budowlany „B”.
3. Co naprawdę oznacza „system 1”?
System 1 wymaga:
-
badań typu w akredytowanym laboratorium,
-
inspekcji zakładu produkcyjnego i stałego nadzoru CNBOP-PIB,
-
cyklicznej weryfikacji zakładowej kontroli produkcji.
Spełnienie tych wymagań jest relatywnie proste dla krajowych producentów małoseryjnych przycisków uruchamiających, ale stanowi poważną barierę kosztową i organizacyjną dla producentów kompletnych zestawów wykonawczych wytwarzanych poza Polską.
4. Jedyny (na razie) certyfikowany zestaw – Cerbex
Dopiero 23 marca 2023 r. na rynku pojawił się pierwszy w pełni certyfikowany zestaw PWP – Cerbex CX-2004. Jest on jednak kilkukrotnie droższy od popularnych rozłączników DC, co w praktyce winduje koszt projektu zwłaszcza w małych instalacjach PV lub przy domowych magazynach energii.
5. Wyjście awaryjne: dopuszczenie jednostkowe
Ustawa o wyrobach budowlanych (art. 10) pozwala zastosować wyrób bez krajowego certyfikatu, jeśli:
-
powstaje indywidualna dokumentacja techniczna sporządzona przez projektanta z uprawnieniami budowlanymi,
-
dokumentację uzgodni rzeczoznawca ds. ppoż.,
-
producent (wykonawca instalacji) wyda oświadczenie o zgodności montażu zestawu z dokumentacją.
Takie dopuszczenie obowiązuje tylko w jednym, konkretnym obiekcie i nie zwalnia z obowiązku wykonania scenariusza pożarowego ani spełnienia § 183 WT.
6. Co to oznacza dla instalatorów?
-
Klasa obiektu (kubatura > 1000 m³ lub strefa Ex) wciąż przesądza o konieczności PWP – bez względu na wiek budynku.
-
Brak „nowoczesnej” infrastruktury PWP po stronie AC nie zwalnia z odłączenia wszystkich źródeł DC – również modułów PV i magazynu energii.
-
Przy modernizacjach warto już na etapie oferty określić, czy inwestor wybiera kosztowny, certyfikowany zestaw, czy procedurę jednostkową; w tym drugim wariancie potrzebna jest pełna dokumentacja i uzgodnienie rzeczoznawcy.
7. Podsumowanie
Od 1 stycznia 2022 r. każde urządzenie pełniące funkcję PWP musi mieć certyfikat CNBOP–PIB lub zostać dopuszczone jednostkowo. Typowe wyłączniki DC z rynku PV nie spełniają tego kryterium. Jeśli zależy Ci na czasie i budżecie, procedura jednostkowa pozwala legalnie zastosować sprawdzone, tańsze rozłączniki, o ile dysponujesz projektem i uzgodnieniem ppoż.
Nasz zespół może przygotować kompletną dokumentację i przeprowadzić proces dopuszczenia od A do Z.
W tym celu należy do zlecenia na uzgodnienie ppoż dodać uzupełniony arkusz dot. dopuszczenia jednostkowego. Koszt procedury jest zależy od rodzaju obiektu oraz poziomu skomplikowania instalacji i średnio zamyka się w zakresie 2~3 tys. zł netto.
